මෝරුන් ලවා සිංදු බෑම

අද කියන්න යන්නේ තාක්ෂණය හා සංගීතය සම්බන්ධ කාරණයක්. මගේ දෛනික අත්දැකීම් අතරට එකතු වෙන තවත් එක අත්දැකීමක්. බළලුන් ලවා කොස් ඇට බෑවීම ට ආදේශකයක් හොයන අය මේ ලිපිය කියවන්නෙ නැතුව මගේ Flickr සේයා දහර පැත්තේ ගිහින් බලන්න. :D

තාක්ෂණික දේවල් කියවන්න අකමැති නම් සටහනේ අන්තිමේ ඇති දෙසවනට හා දෙනුවනට රසවිඳින්න යමක්. තාක්ෂණික මාතෘකා අප්පිරියා වගේ නම් මඟැහරල ඔහොමම යන්න පහළට.

පොප්, රෙගේ සහ හිපොප් අහන්න ටියුන් වෙලා තිබුණු මගේ කන් දෙක රොක් සංගීතයට ටියුන් වෙන්න පටන් ගත්තේ එක්තරා තහනම් වෙළඳ දැන්වීමක තිබුණු සිංහල රොක් සිංදුවක් අහලා. ඉනික්බිති ගල්, තද ගල්, තලන ලෝහ, බර ලෝහ, මර ලෝහ සහ කළු ලෝහ මේ හැම ජාතියටම බරපතල ලෙස ඇබ්බැහි වුණා. තේරුණේ නැත්තම් ඔය ලැයිස්තුව rock, hard rock, thrash metal, heavy metal, death metal සහ black metal කියල හිතාගන්ටකෝ.

චිත්‍රාල් සෝමපාලගෙ නදී ගංගා තරණයේ තවමත් මම බොහොම ආස කරන සිංදුවක්. දවසක් අහම්බෙන් Facebook හරහා මාව යොමු වුණේ මෙන්න මේ පිටුවට. ඒකෙ තිබුණා මම ප්‍රිය කරන ගීතයෙ සාමාන්‍යයෙන් අහල පුරුදු එකට වඩා වෙනස් අනුවාදයක්. රොක් ම තමා.... හැබැයි පොඩ්ඩක් විතර වෙනස්. ගායකයා එම ම තමා, කටහඬ පාලනය මුල් අනුවාදයෙ තරම්ම හොඳ තත්වයක නැහැ. හැබැයි පසුබිම් සංගීතයට පොඩි වර්ණවත් බවක් එකතු වෙලා.... මුල් ගීතයෙ තිබුණු තේජාන්විත බවත් ටිකක් අඩු වෙලා.

එකම ගීතයෙ වුණත් විවිධ අනුවාද රසවිඳින්න මම ගොඩක් ප්‍රියයි. විවිධත්වය කොතැනද - රසය එතැන! ඉතින් වෙබ් පිටුවෙ embed කරලා තිබුණු මගේ ප්‍රියතම ගීයත්, අනෙක් රොක් සිංදු ටිකත් බාගන්න මම උත්සාහ කළා. නමුත් සාමාන්‍යයෙන් මේ වගේ වැඩ වලට මම පාවිච්චි කරන Video Download Helper ඇඩෝනය මේ ගීත වල බාගැනීමේ සබැඳි (download links) හොයාගන්න අපොහොසත් වුණා. ඒ නිසා මම ඒ හා සමාන තවත් ඇඩෝනයක් පාවිච්චි කරලා නැවත උත්සාහ කළා. අසාර්ථකයි! :(

ගිනිහිවල් ආම්පන්න කෙරුවාව එකින් එක හොය හොයා ගියොත් මට වෙනින් වැඩක් කරගන්න කාලයක් ඉතිරි නොවෙන නිසා මම වෙනත් විසඳුමක් හොයන්න උත්සුක වුණා. මුලින් ම බැලුවෙ Firefox සහ Adobe Flash Player මෘදුකාංග වල cache ඩිරෙක්ටරි ඇතුළෙ. නමුත් මගේ බලාපොරොත්තු සුන් කරමින් ඒවයෙනුත් කිසිම දෙයක් හොයාගන්න බැරි වුණා. :(

ඉතින් අවසාන තීරණය වුණේ පරිගණකයට පිටතින් (ජාලය හරහා) එන සියළුම අමු දත්ත (raw data) මෘදුකාංගයක් මගින් ග්‍රහණය කරගෙන ඒ ග්‍රහණය කරගත් බිටු සහ බයිට අතරේ මට අවශ්‍ය දේ තියෙනව ද කියල සොයා බලන එක! :-O එහෙම බර වචන වලින් කිව්වාම බය වෙන්න එපා :) -- මේ කාරිය ඉතාම පහසුවෙන් කරගන්න පුළුවන් Wireshark කියන මෘදුකාංගයෙන්. මේ ලියමනේ මාතෘකාවෙ සඳහන් මෝරා මොකාද කියල දැන් වැටහෙන්න ඕනේ. :) Wireshark මෘදුකාංගය network protocol analyzer එකක්. පරිගණකයත් ජාලයත් අතර දත්ත හුවමාරුව සිද්ධ වෙන්නේ දත්ත 'පැකට්' කියන කුඩා ඒකක (chunks) ආකාරයෙන්. Wireshark මෘදුකාංගයට පුළුවන් මේ දත්ත පැකට් දෙස විමසිල්ලෙන් බලා සිට ඒ පැකට් පිළිවෙලකට පිටපත් කරගන්න. මේ පැකට් පසුව විශ්ලේෂණය කිරීමේ පහසුකමත් Wireshark විසින්ම ලබා දෙනවා.

කොළඹ සරසවියෙ මෙතෙක් මම පෙනී හිටපු විභාග වලින් එකම A+ සමාර්ථය ලබපු පරිගණක ජාලකරණය පිළිබඳ ප්‍රශ්නපත්‍රයෙත් Wireshark මෘදුකාංගයෙන් ග්‍රහණය කරගත් දත්ත පැකැට්ටුවක් විශ්ලේෂණය කරන්න ගැටළුවක් තිබුණා ලාවට වගේ මතකයි. ඉතින් මේවත් අපට වැඩද කියලා හිතින් හිතාගෙන වැල්මෝරා සූදානම් කරගෙන වැඩේට බැස්සා.

මුලින්ම වෙබ් ගවේශකයෙ මට අවශ්‍ය ටැබ් එක (ගීතය අඩංගු වෙබ් පිටුව) හැර ඉතිරි සියළුම ටැබ් වහලා දැම්මා. Twitter සඳහා පාවිච්චි කරන Echofon ඇඩෝනය අක්‍රිය කළා. මේ දේවල් කළේ අනවශ්‍ය දත්ත පැකට් Wireshark මගින් ග්‍රහණය (capture) වීම වළක්වන්න. ඉන්පස්සේ ගීතය අඩංගු වෙබ් පිටුව ප්‍රතිපූරණය (reload) කරලා ඒ ප්‍රතිපූරණය සිද්ධ වෙන අතරෙම පැකට් ග්‍රහණය කරන වැඩේ පටන් ගත්තා. ගීතය මුළුමනින්ම වාදනය අවසාන වුණාම වෙබ් ගවේශකය වසා දමලා දත්ත පැකට් ග්‍රහණය කරන වැඩෙත් නතර කරලා දැම්මා. ග්‍රහණය කරගත් අමු දත්ත විශ්ලේෂණය කිරීමේ පහසුව තකා වෙනම ගොනුවකට save කරගත්තා.

දැන් විශ්ලේෂණය කරන වැඩේ. අමු දත්ත පැකට් හරීම ලස්සනයි :P . කොළ පාටට - කළු පාටට - ලා නිල් පාටට - වෛවාරන්න පැකට්! ඒ මදිවට TCP, UDP, HTTP, SSL, DNS මෙකී නොකී හැම ජාතියෙම පැකට්!! ඉතින් දත්ත පැකට් දහස් ගණනක් අතරේ අතරමං නොවී මට අවශ්‍ය දේ පහසුවෙන් හොයාගන්න පොඩි 'පෙරහනක්' පාවිච්චි කළා. වෙබ් ගවේශකය ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ HTTP කියන ජාලකරණ සම්මුතියට අනුව. HTTP වල එක ලක්ෂණයක් තමයි HTTP සර්වරයක් වෙතින් යම් අන්තර්ගතයක් (content) සඳහා ඉල්ලීමක් කළාම අදාළ අන්තර්ගතය, එහි තත්වය පිළිබඳව HTTP තත්ත්ව කේතයක් සමඟ පෙරළා දැනුම් දීම. සාමාන්‍යයෙන් දෝෂ කේතයක් නොවේ නම් මෙය අන්තර්ජාල ගවේශණයේදී පරිශීලකයා වෙත දිස් වන්නේ නැහැ. වෙබ් ගවේශකයෙන් ඉල්ලුම් කරන අන්තර්ගතය කිසිම බාධාවකින් තොරව ඒ වෙත ලබා දෙන්න වෙබ් සර්වරය සමත් වුණා නම් මේ තත්ත්ව කේතය වෙන්නේ 200. ඒක සම්මුතියේ තියෙන සම්මතයක්. ඒ නිසා මේ නිර්ණායකය පාවිච්චි කළා මම ඉහත කියපු පෙරහන හදාගන්න. මිළඟ තිරපිටපත බැලුවාම පෙරහන ගැන පැහැදිලි වෙයි. මේ දේවල් පැහැදිලි කරන්න ටිකක් වැඩිපුර වචන පාවිච්චි කළාට අකුණක් ගහනවා වගේ ඔය සියළුම අදහස් මගේ මනසේ ගොඩනැගෙන්න ගත වුණේ එක නිමේෂයයි.

 පැහැදිලි මදි නම් තිරපිටපත මත ක්ලික් කරන්න

ඔය තිරපිටපතෙත් සලකුණු කරල තියෙන එක දත්ත පැකැට්ටුවක් ගැන මගේ අවධානය විශේෂිතව යොමු වුණා. බැලු බැල්මට ඒක නම් MP3 ගොනුවක ආරම්භක දත්ත පැකැට්ටුව වගේ පෙනෙන්නේ. නමුත් වැඩිදුර සොයාබැලීම සඳහා ඒක මත ක්ලික් කළාම Wireshark වැසී යනවා. ඒක Wireshark මෘදුකාංගයෙ සුළු දෝෂයක් නිසා ඇති වුණු දෙයක් විය හැකියි. නමුත් අදාළ පැකැට්ටුව විවෘත කරගන්න බැරි නිසා මගේ අවසාන උත්සාහය වුණේ HTTP මගින් ලැබුණු සියළුම දත්ත, ගොනු බවට export කරගන්න එක. File -> Export -> Objects -> HTTP මෙනු විධානය දුන්නාම තවත් පොඩි අතුරුමුහුණතක් හරහා මේ සියල්ල ගොනු ආකාරයෙන් ලබාගන්න පුළුවන් වුණා. ඒ අතර තිබුණා -- මොනවද? මට ඕන කරපු දේ! :) මෙහෙයුම සාර්ථකයි!!

බලන්න මීළඟ තිරපිටපත.

පැහැදිලි මදි නම් තිරපිටපත මත ක්ලික් කරන්න

ඔය අස්සේ Facebook වෙළඳ දැන්වීමක ෆෝන් විකුණන කෙල්ලෙකුත් ඔතනට ඇවිත්... ඒව ගනංගන්න එපා.. :P .

 ---

Wireshark හරිම අපූරු මෘදුකාංගයක්. දවසක් මම බැචෙකුට SSL කුප්පියක් දාන්න ආරම්භයක් විධියට Wireshark වලින් පොඩි වැඩකෑල්ලක් දාල පෙන්නුවා. මුලින් පෙන්නුවේ මගේ අතහැර දමාපු SLT Dial-up ගිණුමට ලොග් වෙලා ඒ අතරේ Wireshark එකෙන් ග්‍රහණය කළ දත්ත අතරේ ගෙඩි පිටින් username/ password තියෙන හැටි. ඊළඟට මගේ Gmail එකට ලොග් වෙලා username/ password හොයන වැඩේ ඌටම කරගන්න දුන්නා. :D

(SLT අය SSL පාවිච්චි කරන්නෙ නැත -- සහතිකේ ගිණි ගණං නිසා වෙන්නට ඇත)

---

ඔය තිරපිටපතේ තියෙන විධියේ පිවිසුම් ක්‍රමය සමහර වෙබ් අඩවි වල පාවිච්චි වෙනව දැකල ඇතිනේ.... මේක තරමක් දුරට අනාරක්ෂිතයි. හිතන්න තමන් දැනට ඉන්න local area network එක ඇතුළෙ තවත් කෙනෙක් ඔය විධියෙ අඩවියකට තමන්ගෙ පරිශීලක නමයි මුරපදයයි දීලා ලොග් වෙනව කියලා. ඒ කෙනා ලොග් වෙන වෙලාවේ දත්ත පැකට් ටික Wireshark මගින් ග්‍රහණය කරගන්න පුළුවන් නම් සොරි ඩොට් කොම්! අපට නෙමෙයි එයාට.

මෙතනදි username/ password යන්නෙ encrypt කරල නෙමෙයි. හැබැයි බැලු බැල්මට ඒ වගෙයි. පොඩි සෙල්ලමක් දාලා ආයෙම username/ password අදාළ දත්ත වලින් පහසුවෙන්ම ගණනය කරගන්න පුළුවන්. (base64 encoding ගැන පොඩි ගුග්ල් සෙවුමක් දාලා බලන්ටකෝ.... ;) )

මේව වැරදි වැඩ තමයි.... හැබැයි hacking කියල වරදවා වටහාගන්න එහෙම එපා..... :P

---

සිංදුවත් අහමුකෝ.... හැබැයි මේ මම බාගත් එක නෙමෙයි. ඔරිජිනල් නදී ගංගා තරණයේ. වෙනස් සන්දර්භයක් ඇතුව රස විඳිමුද? ඒකට ඕන කරන උත්ප්‍රේරකය තමයි ඔය Youtube ලින්ක් එකට පහළින් සඳහන් කරල තියෙන්නේ.....

http://www.youtube.com/watch?v=ZdxwS3_xoWY

Youtube එකේ තියෙන දර්ශන පෙළ නරඹන අදහස අතහැර දමන්න. බය වුණාම බොන ජාතිය අමතක කරන්න. Youtube එකේ ගීතය වාදනය වෙන අතරේ තවත් ටැබ් දෙකක මෙන්න මේ වෙබ් පිටු විවෘත කරගන්න. පිංතූර එකින් එක බලන අතරේ ගීතයට හොඳින් සවන්දෙන්න.

http://tinyurl.com/yamwdr9 | http://tinyurl.com/ybpmg34

(අනුන්ගෙ සිංදු අනවසරයෙන් කොපි කරලා ඩවුන්ලෝඩ් කරන්න දෙන එක නෝටි වැඩක් නේ..... අනෙක..... තව ටික දවසකින් ඕකෙ ඩවුන්ලෝඩ් දෙයි. ඒ නිසා මම ශිල්ප දක්වලා බාගනිපු එක මගෙ ළඟම තිබුණාවේ -- ඕනෙ නම් මම කරපු විධියටම කරලා සිංදුව බාගන්න. ;-) )

---

එහෙනං ඉතිං.... නැවතීමේ තිත තියන්න හෙවත් කැපෙන්න වෙලාව ඇවිත්. මේ සිංදු බෑවිල්ල මහා ලොකු දෙයක් නෙවෙයි. නමුත් සිංහලෙන් වැඩ කරන පාඨක පිරිස අතරේ බෙදා හදාගන්න හිතුණා. තවත් මොනවහරි දෙයක් අරගෙන ආපහු එනකම්.... Rock on! :D

හොඳම බ්ලොග් අඩවිය ලෙස සම්මානයට පාත්‍ර වූ වගයි෴

කොළඹ රාජකීය විද්‍යාලයීය සිංහල භාෂා හා සාහිත්‍ය ඒකකය විසින් සංවිධානය කරන ලද "අසෙනිය කුසුම" සාහිත්‍ය උත්සවයේ එක් ඉසව්වක් වූ, ප්‍රථම වරට පවත්වන ලද සිංහල බ්ලොග්කරණ තරඟාවලියේදී ශාකුන්තලගේ සටහන් පොත හොඳම බ්ලොග් අඩවිය ලෙස සම්මානයට පාත්‍ර වූ බව හිතවත් පාඨක ඔබ වෙත දැනුම් දෙන්නේ හද පිරි නිහතමානී සොම්නසිනි. අසෙනිය කුසුම සාහිත්‍ය කලා උළෙල කොළඹ රාජකීය විද්‍යාලයේ නව රඟහලේ දී පසු ගිය නොවැම්බර් 27 වන සිකුරාදා උත්සවාකාරයෙන් පැවැත්විණ.

මේ පිළිබඳව බ්ලොග් සටහනක් තැබීමට මෙතරම් ප්‍රමාද වූයේ සරසවි අධ්‍යයන කටයුතු වලට අදාළ පැවරුම් නිසාවෙන් ඇති වූ කාර්ය බහුලත්වය හේතුවෙනි. කෙසේ වෙතත් මෙම බ්ලොග් අඩවියේ ඉතිහාසය පිළිබඳ පසු විපරමක් මේ මොහොතේ අනවශ්‍ය යයි සිතමි. ඒ මෙයින් දෙමසකට පමණ පෙර සමරන ලද බ්ලොග් උපන්දින සටහනෙහි ඒ පිළිබඳව සටහනක් තබා ඇති බැවිනි.

අසෙනිය කුසුම - 2009 පැවැත්වුණේ ජනාධිපති කාර්යාලයය, ICTA හා e-Sri Lankaහි පූර්ණ අනුග්‍රහයත්, Microsoft ආයතනයේ සම අනුග්‍රහයත් සහිතවයි. සිංහල බ්ලොග්කරණ තරඟාවලියේ ජයග්‍රාහකයින් පිළිබඳ සම්පූර්ණ විස්තරය සාහිත්‍ය ඒකකයේ නිළ වෙබ් අඩවිය වෙත පිවිසීමෙන් කියැවිය හැකි ය.

අසෙනිය කුසුම අපූර්ව අත්දැකීමකි. නව්‍ය තාක්ෂණයත්, කලාවත් නිසි අනුපානයෙන් මුසු කොට එය අපූර්වතම කලා උළෙලක් බවට පත් කර තිබිණි. තාක්ෂණික දායකත්වය ඉතා සීරුවෙන් යුතුව නිසි සීමාවන් යටතේ පවත්වා ගනිමින් ද, ඉදිරිපත් කෙරුණු අංගයන් හි කලා රසයය වෙත කිසිදු බාධාවක් ඇති කර නොගනිමින් ද, තාක්ෂණික උපක්‍රම හා ප්‍රයෝග මෙහෙයවූ අන්දම ප්‍රශංසනීය වෙයි. රාජකීයයන්ගේත්, වෙනත් විද්‍යාල වලින් පැමිණි සිසු-සිසුවියන්ගේත් දක්ෂතා දැක අතිශය සතුටටත් විමතියටත් පත් වීමි. ගායනය, වාදනය හා රංගනය ආදී ඉසව් පමණක් නොව ඉන් ඔබ්බට ගොස් මනා ලෙස තාක්ෂණය මෙහෙයවීමේ හැකියාවෙන් ද පිරිපුන් මෙ වන් සිසු පරපුරක් පිළිබඳ ශ්‍රී ලාංකික අප ආඩම්බර විය යුතු ය. විශේෂයෙන්ම, කැලණිය ගුරුකුල විද්‍යාලයීය නර්තන කණ්ඩායම ඉදිරිපත් කළ දැකුම්කළු නර්තනයේත්, කොළඹ රාජකීයයන් ඉදිරිපත් කළ අපූර්ව සංගීත ඛණ්ඩයේත් මිහිර මට කිසිදාක අමතක නොවනු ඇත.

එමෙන්ම අන්තර්ජාලය හරහා දැන හඳුනා ගත් මිතුරන්  කිහිප දෙනෙකු සැබෑ ලොවේ දී මුණ ගැසෙන්නට ලද අවස්ථාවද සොඳුරු මොහොතකි. ඉන්ද්‍රනාම, රවිමල්, සුදාරක, කණිෂ්ක, මලින්ත, දීපිකා, කාලිංග හා තිළිණ ඒ අතර වෙති. උළෙල අවසානයේ දී සතුටු සාමීචියේ යෙදුණු අපි, සමූහ ඡායාරූපයකට පෙනී සිටීමට ද අමතක නොකළෙමු.
 
Microsoft විවචෙනයයට ලක් කරමිනුත්, පූර්ණකාලීන නිදහස් හා විවෘත මෘදුකාංග භාවිතකරුවෙකුත් ලෙස මෙම බ්ලොග් අඩවිය හරහා නිතර වදන් හරඹ වල යෙදුණු මා Microsoft වෙතින් දෙන ත්‍යාග ලබා ගැනීම සමහර පාර්ශව වලට දැනටමත් මහත් පටළැවිල්ලක් වී ඇති සෙයක්ද යම් යම් ආරංචි මාර්ග ඔස්සේ දැනගන්නට ලැබී ඇති හෙයින් ඒ සඳහා පිළිතුරක් ද මේ සමඟම සටහන් කර තබන්නට සිත් විය. කිසිවෙකු/ කිසියම් ආයතනයක් වෙතින් ත්‍යාග ලැබීම මගින් මගේ ස්වාධීනත්වය කෙරෙහි බලපෑමක් ඇති නොවන්නේද, මතවාදී පරස්පර නොතකා එම ත්‍යාග පිළිගැනීම මගේ නිහතමානී ප්‍රතිපදාව යි. එබැවින් මගේ ස්වාධීන මතය වෙත බලපෑමක් ඇති කර නොගනිමින්, Microsoft ආයතනය විසින් මා වෙත ප්‍රදානය කරන ලද ත්‍යාග පිළිගන්නේ එම ආයතනය වෙත මගේ අවංක ස්තුතිය පුද කරමිනි.

මෙය හොඳම බ්ලොග් අඩවිය සඳහා හිමි සම්මානය මිස හොඳම බ්ලොග්කරු සඳහා හිමි සම්මානය නොවේ (මගේ සමහර සරසවි සගයින් දැනටමත් මා හඳුන්වා ඇත්තේ "බෙස්ට් බ්ලොගර්" කියාය!). මා මෙම සම්මානයේ භාරකරු පමණි. බ්ලොග් අඩවියක සාර්ථකත්වය කෙරෙහි එහි රචකයින් පමණක් නොව, ක්‍රියාකාරී කියවන්නන්, ප්‍රතිචාර දක්වන්නන්, දිරි ගන්වන්නන්, විවේචකයන්, පසුබිමේ සිට සහයෝගය දක්වන්නන් පමණක් නොව විවිධ බාධක එල්ල කරන්නන් යන මේ සියළු පාර්ශව දායක වේ යන්න මගේ විශ්වාසය යි.

එසේ හෙයින්, මෙය "මම" ලද දිනුමක් ලෙස නොව "අපි" ලද දිනුමක් ලෙස හැඳින්වීමට කැමැත්තෙමි. මෙම සටහන ලියන මට මෙන් ම, පාඨක ඔබට ද අළුතින් හිතන්නටත් ලේඛන කලාව ජයගන්නටත් මෙම සම්මානය හා සමස්ත සිංහල බ්ලොග්කරණ තරඟාවලිය හොඳ උත්ප්‍රේරකයක් වනු ඇතැයි මම උදක් ම බලාපොරොත්තු වෙමි.

මගේ ලිවීම් කියවමින්, රස විඳිමින්, අගය කරමින්, විචේචනය කරමින් හා දිරි දෙමින් සහය දැක්වූ පාඨක ඔබ වෙතත්, සිංහල බ්ලොග්කරණ තරඟාවලියට සහභාගි වී ඒ වෙත සහය දැක්වූ සියළුම බ්ලොග්කරුවන් වෙතත්, නිහඬවම සහය දැක්වූ අනෙකුත් පාර්ශව වෙතත්, බ්ලොග්කරණය ප්‍රචලිත කිරීමේ යහ අරමුණින් යුතුව මෙවන් ඉසව්වක් පැවැත්වීම වෙනුවෙන් කොළඹ රාජකීය විද්‍යාලයය වෙතත් මගේ හෘදයාංගම ස්තුතිය පුද කරමින් මේ ලියමනෙහි අවසානය සනිටුහන් කරමි෴ 

---

පසු සටහන (2009/12/27):

අසෙනිය කුසුම 2009 සාහිත්‍ය කලා මහෝත්සවයේ සළරූ දර්ශන නිකුත් වී ඇති බව අද උදෑසන දැනගන්නට ලැබිණි. සාහිත්‍ය වෙබ් අඩවිය වෙත පිවිස ඔබට එම වීඩියෝ දර්ශන නැරඹිය හැකි ය.

පහත දැක්වෙන්නේ හොඳම බ්ලොග් අඩවියට හිමි සම්මානය පිරිනැමෙන මොහොතයි.

අළුත් අළුත් ලිනක්ස්

මම දැනට මගේ ලැප්ටොප් පරිගණකයේ මෙහෙයම් පද්ධති තුනක් පාවිච්චි කරනවා. ඒ Ubuntu, Fedora සහ Debian. සාමාන්‍ය පාවිච්චියට Ubuntu ත්, පරිගණක ජාලකරණය/ Virtualization පිළිබඳ යම් යම් දෑ අත්හදා බලන්න Fedora සහ Debian පද්ධතිත් පාවිච්චි කරනවා. GUI නැතුව කට්ට කළුවරේ ඇඩ්වෙන්චර් සෙල්ලම් වලට Debian.. :P ඉතින් මෑතකදි නිකුත් වුණු අළුත් ලිනක්ස් සංස්කරණ ගැන යමක් ලියන්නයි මේ සටහන.

---

Karmic Koala නම් බැලු බැල්මටම 'මොඩ්' ගතියක් තියෙනවා. කිහිප දවසකට පෙර, මම ඉංග්‍රීසි බසින් ලියන බ්ලොග් අඩවියේ මේ ගැන යම් සඳහනක් කළා. Karmic Koala නිකුතුවත් එක්ක පැහැදිලිව පෙනෙන දෙයක් Ubuntu තව තවත් වින්ඩෝස් වගේ වෙලා. ඒක එක අතකින් හොඳයි කියන්නත් තවත් පැත්තකින් නරකයි කියන්නත් පුළුවන්. මේකෙ තියෙන සමහර වෙනස්කම් වලට නම් මම පෞද්ගලිකව කැමති නැහැ. හැබැයි පෙරට වඩා සෑහෙන හොඳ user friendly ගතියක් තියෙන බවත් පිළිගන්න වෙනවා.

Karmic Koala එන්නේ අළුත් දේවල්, ගති ලක්ෂණ කිහිපයකුත් එක්ක. ඉන් පැහැදිලිවම දකින්න පුළුවන් එකක් තමයි පැරණි GRUB එක (GRUB Legacy) ඉවත් කරලා තවමත් බීටා අවධියේ තියෙන GRUB2 බූට්ලෝඩරය විධියට පාවිච්චි කිරීම. පොත්තට රැවටෙන්න එපා කියල කියන්න තියෙන්නෙ මෙතනදි තමයි. GRUB2, පැරණි GRUB එකට වඩා දියුණු ගති ලක්ෂණ කීපයක්ම තිබුණත්, ආරක්ෂිත බව අතින් නම් අවමයි. GRUB2 වෙත ප්‍රවේශ වෙන්න දියුණු බහු පරිශීලක ප්‍රවේශන ක්‍රමයක් සකසා තිබුණත් තවමත් ඒක 'කොට උඩ' බව තමයි දැනගන්න ලැබෙන්නේ. සරලව කිව්වොත් GRUB2 වෙත බූට්ලෝඩර් මුර පදයක් යෙදීම තවමත් කරන්න බැහැ. කොහොම වුණත් මේ අඩුපාඩු නිවැරදි වෙලා ඉක්මනින් හොඳ බූට්ලෝඩරයක් විධියට GRUB2 එළිදැක්වෙයි කියලා බලාපොරොත්තු වෙමු. :)

Ubuntu අළුත් සංස්කරණයත් එක්ක GRUB2 බෙදාහැරීම කර ඇති ආකාරය ගැන නම් මගේ එතරම් පැහැදීමක් නැහැ. එය එක්තරා විධියක ඒකාධිකාරයක් කියන්නත් පුළුවන්. මීට දෙමසකට පෙර නිකුත් වූ Debian Lenny පද්ධතියත් GRUB2 නිකුතුව ලබා දුන්නා. නමුත් Debian ස්ථාපනයේදී තමන් කැමති බූට්ලෝඩරය තෝරාගැනීමේ විකල්පය පරිශීලකට ලබා දී තිබුණා. පුරුදු පරිදිම, Ubuntu Karmic Koala ස්ථාපනයේදීත් බූට්ලෝඩරය පිළිබඳව වූ එකම සඳහන වුණේ GRUB2 ස්ථාපනය කරන device එක තෝරා ගැනීමේ විකල්පය පමණයි. පැරණි GRUB එකෙන් මගේ පරිගණකයට සැලසුණු ආරක්ෂාව අළුත් GRUB2 වෙතින් නොලැබෙන නිසා නැවත GRUB Legacy වෙත මාරුවීම තමයි මම Ubuntu ස්ථාපනය කළ වහාම කළ පළමුවෙනි කාරිය.

මීළඟට මම දැක්ක තව දෙයක්, Ubuntu ස්ථාපනයේදී තියෙනවා Home ඩිරෙක්ටරිය encrypt කිරීමේ විකල්පයක්. මේ වගේ (අවදානම්) විකල්ප තෝරාගන්න කලින් කළ යුතු දේ පොඩි Google සෙවුමක් කරල බලන එක. Google සෙවුමෙන් දැනගන්න ලැබුණෙ බොහොම නරක ආරංචියක් නිසා මම Home ඩිරෙක්ටරිය encrypt කරන අදහස අතහැර දැම්මා. පරිශීලක මුරපදය වෙනස් කළොත් ලොගින් වෙන්න බැරිලු.

ඊළඟ කාරණාව ලැප්ටොප් පාවිච්චි කරන සංගීත ලෝලීන්ට හොඳ ආරංචියක් වෙයි. සාපේක්ෂව බොහොමයක් ලැප්ටොප් වල හඬ අඩුයි. මේ නිසා ටිකක් කලබල පරිසරයකදි ලැප්ටොප් එකේ ස්පීකර් වලින් නිකුත් වෙන හඬ ඇහෙන්නෙ නැතිව යනවා. මේ ගැටළුවට විසඳුම් හොයන්න මම ෆෝරම් ගණනාවක රස්තියාදු වුණු බව මගේ පැරණි බ්ලොග් සටහන් වලත් ලියා ඇති. නමුත් Karmic Koala සමඟ මෙයටත් විසඳුමක් ලබා දීලා. දැන් gnome-volume-control මගින් හඬ 150% දක්වා වැඩි කරන්න පුළුවන්. :)

තවත් වැදගත් දෙයක් iBus framework එක. මෙතෙක් අපි සිංහල යතුරුලියන වැඩේට පාවිච්චි කළ SCIM ඉවත් කරලා ඒ වෙනුවට iBus ආදේශ කරලා. iBus ගැන වැඩි යමක් මම දන්නෙ නැහැ. නමුත් iBus වින්‍යාසගත කරන එක SCIMට වඩා සෑහෙන පහසු බව නම් පැහැදිලියි.

Ubuntu අළුත් නිකුතුව Cloud Computing පැත්තටත් අත ගහලා. ඒ UbuntuOne. මේ සේවාවෙන් නොමිලයේ 2 GB ඉඩක් ලැබෙනවා. මාසෙකට ඩොලර් දහය ගණනේ ගෙවන්න පුළුවන් නම් මේ ඉඩ 50 GB දක්වා වැඩි කරගන්න පුළුවන්. කොහොම වුණත් Dialog Broadband පාවිච්චි කරන මට නම් UbuntuOne පාවිච්චි කරන අදහස අතහැර දමන්න සිද්ධ වෙනවා.

තව සුළු සුළු කාරණා කීපයක්ම තියෙනවා... නමුත් ඒ දේවල් මෙතන ලියන්න තරම් වැදගත්කමක් නැහැ කියලයි හිතෙන්නේ. Ubuntu 9.10 තවමත් මට සැලකිය යුතු තරමේ ගැටළුවක් මතු කළේ නැහැ. හැබැයි Huawei e220 මොඩම් එකේ තියෙන virtual CD-ROM device එක ස්වයංක්‍රීයව mount වීම නවත්තන්න පුළුවන් විසඳුමක් නම් ලැබුණෙ නැහැ. පෙරදී මේ සඳහා විසඳුම වෙලා තිබුණු usb-modeswitch මෘදුකාංගයත් Ubuntu 9.10 සමඟ අපේක්ෂිත ක්‍රියාකාරීත්වය දක්වන බවක් පෙනෙන්න නැහැ.

සමස්තයක් වශයෙන් කියන්න පුළුවන්,

Ubuntu --> Windows

:(

---

Ubuntu ගැන කතා ටික ඔහොම අවසාන කරලා ඊළඟට මම කතා කරන්නෙ පසුගිය සතියෙ නිකුත් වුණු Fedora 12 Constantine නිකුතුව ගැන. හැබෑවටම මොකද දන්නෙ නෑ මේ අළුත් ට්‍රෙන්ඩ් එක... දැන් පිට පිටම Fedora සංස්කරණ දෙකකට දාලා තියෙන්නෙ රජවරුන්ගෙ නම්. ඒකෙත් පොඩි 'ගතියක්' නැත්තෙම නෑ.... :P

Fedora නම් Ubuntu වගේ පොත්තේ වැඩි වෙනසක් කරලා නෑ. මම Fedora එක්කත් පාවිච්චි කරන්නෙ Gnome ම නිසා කලින් Ubuntu ගැන ලියල තියෙන දේවල් කීපයකුත් Fedora අළුත් සංස්කරණයට අදාළ වෙනවා. ඒ Sound Preferences වලින් ශබ්දය 150% දක්වා වැඩි කරන්න පුළුවන් වීමත්, Huawei මොඩමයත් එක්ක ඇති වෙන ගැටළුවත්, SCIM වෙනුවට iBus යොදා තිබීමත් සහ තවත් සුළු කාරණා කීපයක්.

SELinux Troubleshooter අතුරුමුහුණතේ ලොකු වෙනසක් කරලා. කලින් තිබුණු එකට වඩා පැහැදිලි සහ මිත්‍රශීලී අතුරුමුහුණතක්. :)

පරිගණකය ක්‍රියාරම්භ වීමේදීත් පෙරට වඩා පැහැදිලි වේගවත් බවක් තියෙනවා. ආ.......... කියන්න අමතක වුණා.... GRUB2 ඒකාධිකාරය මේකෙ නෑ... :) පෙරනිමියෙන් තියෙන එකම විකල්පය පෙර පරිදිම GRUB Legacy. හැබැයි ස්ථාපනය කළාට පසුව ඕනෙම නම් GRUB2 ස්ථාපනය කරගන්න පුළුවන්. (yum yum :P )

Fedora පාවිච්චි කරන කීපදෙනෙක්ම නගපු පොඩි මැසිවිල්ලක් තමයි Ubuntu වලදි වගේ අන්තර්ජාලය හරහා Fedora නිකුතුව අළුත් කරගන්න (distribution upgrade) පහසුකමක් දීලා නෑ කියන එක. නෑ නෙවෙයි තියෙනවා... ;) ඒකෙ නම preupgrade. හැබැයි නියමින මෙනු යොමුවක් දකින්න නැහැ. ඉතින් Alt+F2 යතුරුලියනය කරලා gksu preupgrade නිවේශනය කරලා අළුත්ම Fedora 12 Constantine නිකුතුවට මාරු වෙන එක අමාරු වැඩක් නොවෙයි කියා මම හිතනවා. :)

(පැරණි Fedora සංස්කරණය වල සමහර විට පෙරනිමියෙන් preupgrade ස්ථාපනය කර නොතිබෙන්න පුළුවන්. එහෙම වෙලාවක,
# yum install preupgrade
විධානය දෙන්න)

---

ඔය අතරේ අපේම රටේ ලිනක්ස් භාවිතකරුවන් පිරිසක් අපේ රටේ පාවිච්චියට ගැලපෙන අළුත්ම Fedora remix එකක් එළිදක්වලා. ඒ හන්තාන ලිනක්ස්. මේක අපටම ගැළපෙන්නෙ ශ්‍රී ලාංකික පරිගණක භාවිතකරුවන්ගෙ අවශ්‍යතා මැනවින් හඳුනාගෙන ඒ ඔස්සේ එහි නිමැවුම් කටයුතු කර ඇති නිසා. සුපුරුදු Gnome අතුරුමුහුණත පාවිච්චි නොකර ඒ වෙනුවට XFCE හඳුන්වා දී තිබෙන නිසා අවම පද්ධති ශක්‍යතාවක් සහිත පරිගණකයක දී වුණක් හොඳ ක්‍රියාකාරීත්වක් දකින්න පුළුවන් බවයි දැනට හන්තාන ලිනක්ස් පාවිච්චි කරන අය කියන්නේ. හැබැයි දැනට හන්තාන ලබාගන්න පුළුවන් i686 තාක්ෂණයට අනුව නිමැවුණු පරිගණක පද්ධති සඳහා පමණයි.

සරලව කිව්වොත්,

හන්තාන ලිනක්ස් = Fedora + බහුමාධ්‍ය සහය (AVI, MP3, DVD, etc...) + ලාංකිකයෙකුගේ පරිගණක අවශ්‍යතා සපුරාලන අත්‍යාවශ්‍ය මෘදුකාංග

ඉතින් සැරින් සැරේ අත්‍යාවශ්‍ය මෘදුකාංගයි multimedia codecs ටිකයි ඩවුන්ලෝඩ් කරගන්න වේගවත් අන්තර්ජාල සබඳතාවක් නැති නම් තෝරාගන්න Ubuntuත් නෙමෙයි, Fedoraත් නෙමෙයි, හන්තාන ලිනක්ස්. මෙන්න මෙතනින් පොඩියක් සැරිසරලා බලන්න පුළුවන් හන්තාන බැලු බැල්මට කොහොමද කියලා.

හන්තාන ඕනේ නම් මෙතනින් බාගන්න, නැතිනම් blank CD එකකුත් අරගෙන මෙන්න මේ පිටුවෙ නම සඳහන් කරලා තියෙන කෙනෙක් මුණගැහෙන්න. මමත් කැම්පස් එකේ අන්තර්ජාල පහසුකම පාවිච්චි කරලා හෙට දවස ඇතුළත හන්තාන ලිනක්ස් ඩවුන්ලෝඩ් කරන්න අදහස් කරගෙනයි ඉන්නේ... ඒ නිසා කොළඹ සරසවිය ළඟපාත ඉන්නවනම් blank CD එකක් අරගෙන එන්න.... මමත් දෙන්නම් හන්තාන. :)

ඉතින් මේ වැඩේට මූලිකත්වය දක්වපු ඩනිෂ්ක නවින් ඇතුළු පිරිසත් මේ වෙලාවේ මතක් කළ යුතුයි. හන්තාන ගැන ගැටළුවක් තියෙනවනම් මෙන්න තැන... සුද්ධ සිංහලෙන්ම දැනගන්න පුළුවන්. :)

ඉතින්, හන්තානට ජය!

---

මුළුමනින්ම Fedora වෙත මාරු වෙන්න මම මීට පෙර අසාර්ථක උත්සාහයක නිරත වුණු ආකාරය, මගේ බ්ලොග් අඩවියට නිතර ආ ගිය අය දන්නව ඇති. ඒ දිනවල ලිනක්ස් පිළිබඳ තිබුණු අවම දැනුමත්, Fedora uncomfortable කියා යටිහිතෙන් එක එක නිවේදන නිකුත් වීමත්, මගේ wireless adapter එක Fedora සමඟ වැඩ නොකිරීමත් නිසා මට නැවතත් Ubuntu වෙත ම යොමු වෙන්න සිදු වුණා.

නමුත් අද තත්වය වෙනස්. Gentoo ස්ථාපනය කිරීමේ අසාර්ථක උත්සාහයන් දෙකකිනුත්, පද්ධති හා ජාල පරිපාලනය පිළිබඳ සරසවි දේශන මගිනුත් මට ලිනක්ස් මෙහෙයුම් පද්ධති පිළිබඳ සැලකිය යුතු අවබෝධයක් ලැබුණා. එයින් තේරුම් ගත් විධියට නම් මොන ලිනක්ස් පද්ධතියක වුණත් 'මදේ' එකයි. :D භාවිතයේ පහසුව වෙනම කතන්දරයක්.

Fedora වල නව්‍යකරණ සියල්ල සිදු කර තිබෙන්නේ එහි තිබෙන 'ගීක්' ගතියත් රැකගෙනයි. හැබැයි geek වුණාට greek නෙවෙයි. :D ඒ නිසා අළුත්ම හන්තාන සංස්කරණය දුටු වහාම නැවතත් Fedora වෙත මාරු වෙන්න නැවත වතාවක් නොහිතුණාම නෙවෙයි. Easylife තියෙද්දි ඕවත් වැඩද? :P

---

එහෙනම්,..... ලිනක්ස් කතා ටික අදට මෙතනින් ඉවරයි.... අපි ගියා.... ciao!

මූල කේත ආකාරයෙන් බෙදා හැරෙන මෘදුකාංග ස්ථාපනය

අදත් ඉතින් සිරිත් පරිදිම ලිනක්ස් තමා. මේ ලියමන ලිවිල්ලෙන් මට කිසිදු ලාභ ප්‍රයෝජනයක් නෑ... හුදී සිංහල ජන සමාජයේ යහපත සහ පහසුව තකා සටහන් කරනවා. ශාකුන්තලගේ සටහන් පොත කියවන අයටයි වාසිය. :) ලිනක්ස් වලට නවක අය වෙනුවෙන් අද කියලා දෙන්නේ මූල කේත (source code) ආකාරයෙන් බෙදා හැරෙන මෘදුකාංග ස්ථාපනය කරන ආකාරය ගැන. මේ සටහන ලියන්න මෑතකදි මගේ එක බ්ලොග් සටහනකට ලැබුණු ප්‍රතිචාරයකුත් බොහෝ දුරට හේතු වුණා කියන්න පුළුවනි.

මේ ලියමන ටිකක් අමාරුකාර ලියවිල්ලක්. මේ කාරණාව මේ විධියට තනි ලියමනකින් පැහැදිලි කරන්න අමාරුයි. අනෙක එක එක උදාහරණයෙන් උදාහරණයට පිළිවෙලේ වෙනස්කම් තියෙනවා. මම කියන්නේ මම සාමාන්‍යයෙන් වැඩ කරන පිළිවෙල ගැන. :)

පරිගණක මෘදුකාංගයක් කියන්නේ පරිගණකයට ලබා දිය යුතු උපදෙස්, විධානවල එකතුවෙන් සකස් කළ විධිමත් අනුපිළිවෙලවලක් කියලා සරලව හදුන්වන්න පුළුවනි (මම වැරදි නම් කරුණාකර මාව නිවැරදි කරන්න :) ). මේ මෘදුකාංගය ක්‍රමලේඛණ භාෂාවක් (Java, C++, Python, etc...) මගින් කේතනය කරලා පසුව පරිගණකයට තේරුම් ගත හැකි ආකාරයට -- ඒ කියන්නේ යන්ත්‍ර භාෂාවට පෙරළා සකස් කළ පරිගණක ගොනුවක් හෝ ගොනු කීපයක එකතුවක් ලෙස පසුව සකස් කළාම තමයි ඒක භාවිතයට ගන්න පුළුවන් වෙන්නෙ. මේ ආකාරයට යන්ත්‍ර භාෂාවට පෙරළිම තාක්ෂණිකව හඳුන්වන්නේ compile කිරීම (අපි මෙයට සම්පාදනය යයි කියමු) ලෙස. සම්පාදනය කළ මෘදුකාංගයක් නැවත මූල කේතය බවට පෙරලන්න හැකියාවක් නැහැ. හැකියාවක් තිබුණත් එය පහසු වැඩක් නෙවෙයි.

ඉතින් මෘදුකාංග නිර්මාණය කරන අය කරන්නේ තමන් දන්න ක්‍රමලේඛණ භාෂාවක් මගින් කේතනය කරලා පසුව එය සම්පාදනය කරලා සම්පාදිත ගොනු (binaries) මෘදුකාංගය ලෙස බෙදා හැරීම. මෘදුකාංග දෙවර්ගයක් තියෙනවා... සවෘත මෘදුකාංග (closed source) සහ විවෘත මෘදුකාංග (open source) කියලා. සංවෘත මෘදුකාංග වල මූල කේතය පරිශීලකයාට ලබා දෙන්නෙ නෑ. ඒක ඒ මෘදුකාංගය පිළිබඳ හිමිකම් තියෙන සමාගමේ/ ආයතනයේ ව්‍යාපාරික රහසක් වශයෙන් තබා ගැනෙනවා. මීට සුප්‍රසිද්ධ උදාහරණයක් ලෙස Microsoft Windows හඳුන්වන්න පුළුවන්. නමුත් විවෘත මෘදුකාංග වල මූල කේතය පරිශීලකට ලබා දෙනවා. උදාහරණය ලිනක්ස්. මේ දෙවර්ගයටම උදාහරණ තව ඕනේ තරම් දෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේම මේ දෙවර්ගයෙම වාසි/ අවාසිත් තියෙනවා. නමුත් ඒ ගැන නෙමෙයි මම අද කතා කරන්නෙ.

ඒත් සමහර විවෘත මෘදුකාංග බෙදාහරින්නේ මූල කේත ආකාරයෙන්ම පමණයි. සම්පාදනය කළ ගොනු හෝ ස්වයං ස්ථාපන ගොනු ආකාරයට ඒවායේ බෙදාහැරීමක් සිද්ධ වෙන්නෙ නැහැ. මේ සඳහා මම දැක්ක හොඳම සහ නරකම උදාහරණය තමයි Gentoo Linux. හොඳයි කිව්වේ මම දැනට ලිනක්ස් ගැන, කර්නල් එක ගැන දැනට ලබපු හොඳම අත්දැකීම් ටික ගත්තේ Gentoo වලින් නිසා. ;) නරකයි කිව්වේ ඒක ස්ථාපනය කරගන්න දවසක්ම කට්ට කන්න වුණු නිසා. :P

මම Gentoo ගැන කිව්වම බය වෙන්න එපා... මේ කියන්නෙ මෙහෙයුම් පද්ධතියක් ස්ථාපනය වගේ පතරංග වැඩක් ගැන නෙමෙයි. C/ C++ මූල කේත ලෙස බෙදා හරින, එදිනෙදා පාවිච්චි වෙන භාවිත යෙදුමක් (application software package) ස්ථාපනය කරගන්න ක්‍රමය ගැන.

වැඩේට කලින් පරිගණකයෙ තිබිය යුතු අත්‍යාවශ්‍ය මූලික මෘදුකාංග කීපයක්ම තියෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් මෙහෙයුම් පද්ධතිය අඩංගු සංයුක්ත තැටියේ මේ මෘදුකාංග අඩංගුයි. මේ ඒවායින් ප්‍රමුඛම මෘදුකාංග දෙක.

1. GNU C Compiler (gcc)
2. GNU Make (make)

මේවා දැනට ස්ථාපනය කර නැත්නම් ස්ථාපනයට,
# apt-get install gcc make (Debian/ Ubuntu මත)
# yum install gcc make (Fedora/ CentOS/ RedHat මත)

සාමාන්‍යයෙන් මේ මූල කේත බෙදාහරින්නේ .tar/ .tar.gz හෝ .tar.bz2 ආකාරයෙ හැකිළවූ (archive) ගොනු ලෙස. මුලින්ම ඒ ගොනුව භාගත කරගෙන අන්තර්ගත ගොනු ටික unpack කර ගන්න ඕනේ.

ඒ ගොනුව .tar වර්ගයෙ එකක් නම්,
$ tar xvf filename.tar

.tar.gz එකක් නම්,
$ tar xvfz filename.tar

.tar.bz2 එකක් නම්,
$ tar xvfj filename.tar.bz2

... යනාදී වශයෙන් අදාළ විධාන ටර්මිනල් එකේදි පාවිච්චි කරලා unpack කරගන්න පුළුවන්.

උදාහරණයක් ලෙස අපි ලිනක්ස් සඳහා NMAP ස්ථාපනය ගනිමු. NAMP කියන්නේ පරිගණක ජාල වල ආරක්ෂාව පිළිබඳ විගණන කටයුතු (security auditing) වලට යොදා ගන්න මෘදුකාංගයක්. මුලින්ම මේ වෙබ් පිටුවට ගිහින් අදාළ ගොනුව (nmap-5.00.tar.bz2) බාගන්න.

දැන්,
$ tar xvfj nmap-5.00.tar.bz2

දැන් nmap-5.00 නමින් ඩිරෙක්ටරියක් නිර්මාණය වෙලා ඇති. ඒක ඇතුළට යන්න.

$ cd nmap-5.00
$ ls

ls විධානය දුන්නාම ඒකෙ ඇතුළෙ තියෙන අන්තර්ගතය පෙන්වනවා. මෙහෙම ලොකු ලැයිස්තුවක් ආවට බය වෙන්න එපා, ලැයිස්තුවෙන්ම ගොනු දෙකයි තුනයි අපට වැදගත් :)

shaakunthala@shaakunthala-laptop:~/Desktop/nmap-5.00$ ls -a
. nmap_config.h.in nse_pcrelib.h
.. nmap_dns.cc nsock
acinclude.m4 nmap_dns.h osscan2.cc
aclocal.m4 nmap_error.cc osscan2.h
CHANGELOG nmap_error.h osscan.cc
charpool.cc nmap.h osscan.h
charpool.h nmap-mac-prefixes output.cc
config.guess NmapOps.cc output.h
config.sub NmapOps.h portlist.cc
configure nmap-os-db portlist.h
configure.ac NmapOutputTable.cc portreasons.cc
COPYING NmapOutputTable.h portreasons.h
COPYING.OpenSSL nmap-protocols protocols.cc
depcomp nmap-rpc protocols.h
docs nmap_rpc.cc README-WIN32
FingerPrintResults.cc nmap_rpc.h scan_engine.cc
FingerPrintResults.h nmap-service-probes scan_engine.h
global_structures.h nmap-services scripts
HACKING nmap_tty.cc service_scan.cc
idle_scan.cc nmap_tty.h service_scan.h
idle_scan.h nmap_winconfig.h services.cc
INSTALL nse_binlib.cc services.h
libdnet-stripped nse_binlib.h shtool
liblua nse_bit.cc Target.cc
libpcap nse_bit.h TargetGroup.cc
libpcre nse_debug.cc TargetGroup.h
ltmain.sh nse_debug.h Target.h
MACLookup.cc nse_fs.cc targets.cc
MACLookup.h nse_fs.h targets.h
macosx nselib tcpip.cc
main.cc nse_main.cc tcpip.h
Makefile.in nse_main.h timing.cc
missing nse_main.lua timing.h
mswin32 nse_nmaplib.cc traceroute.cc
nbase nse_nmaplib.h traceroute.h
ncat nse_nsock.cc utils.cc
ndiff nse_nsock.h utils.h
nmap-5.00-1.spec nse_openssl.cc zenmap
nmap_amigaos.h nse_openssl.h zenmap-5.00-1.spec
nmap.cc nse_pcrelib.cc
shaakunthala@shaakunthala-laptop:~/Desktop/nmap-5.00$

මෙතනින් අපට මුලින්ම වැදගත් වෙන්නෙ README කියන ගොනුව. භාගත කරගත් පැකේජයත් එක්ක වැඩ කරන්නෙ කොහොමද කියන එක කියල තියෙන්නෙ මේ පාඨ ගොනුවේ. මෙය විවෘත කරගන්න; හොඳින් කියවන්න. කඩ්ඩෙන් තමා තියෙන්නෙ... ඒත් අමාරු නෑ. අන්තර්ජාලයෙන් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂ ඕනෙ තරම් හොයාගන්න පුළුවන්. This is not real kadda, dude! ;)

නමුත් අපේ මේ උදාහරණයෙ තියෙන්නෙ README-WIN32 කියල ගොනුවක්.  නමේ හැටියෙන්ම පේනවනෙ. මේ තියෙන්නෙ වින්ඩෝස් සඳහා උපදෙස්. ඒක අපට මේ වෙලාවෙ වැදගත් නෑ. ඒ නිසා මේ උදාහරණයෙදි පමණක් අපට README නොකියවා කෙළින්ම ඊළඟ පියවරට යන්න පුළුවන්.

ඊළඟට වැදගත් වෙන්නෙ INSTALL ගොනුව. මේකත් සාමාන්‍ය පාඨ ගොනුවක්. ඒකෙ තියෙනවා ස්ථාපන උපදෙස්. පරිස්සමෙන් මුල සිට අගට කියවන්න.

අපි ස්ථාපනය කරන මෘදුකාංගයට අදාළව මේ ගොනු වල සමහර විට පූර්ව අවශ්‍යතා (prerequisites)/ dependencies  ගැන සඳහන් වෙලා තියෙන්න පුළුවන්. ඉතින් මෙතනින් ඉදිරියට යන්න කලින් ඒ උපදෙස් අනුගමනය කරලා අදාළ පූර්ව අවශ්‍යතා සපුරා ඇති බව තහවුරු කරගන්න.

මේ කාරියෙදි කියවීමේ පුරුද්ද අතිශයින් ම වැදගත්!!

ටර්මිනලය තුළම කියවන්න නම්,
$ cat INSTALL | more -d

ටර්මිනල් එකට අකැමති නම්,
$ gedit INSTALL &

සම්පූර්ණ ගොනුවම කියවලා අදහසක් ගත් පසුව එකින් එක ක්‍රියාවට නගන්න. මුලින්ම කියල තියෙන්නේ configure ධාවනය කරන්න කියලයි. configure --help ධාවනය කරලා  මේ ගැන වැඩි විස්තර ගන්න පුළුවන්. ඒ අනුව අපට අවශ්‍ය පරිදි මෘදුකාංගය ස්ථාපනය වෙන ඩිරෙක්ටරිය, වින්‍යාසගත කිරීමේ ගොනු (configuration files) ස්ථාපනය වෙන තැන ආදිය පිළිබඳ සැකසුම් සියුම් සීරුමාරුවකට ලක් කරන්න පුළුවන්. හැබැයි, හොඳ අවබෝධයකින් තොරව නම් "Some influential environment variables" යටතෙ දීල තියෙන දේවල් සකස් කරන්න යන්න එපා!!

$ ./configure

සාමාන්‍යයෙන් configure වලින් කරන්නේ විවිධ පද්ධති අවශ්‍යතා, ශක්‍යතා, පූර්ව අවශ්‍යතා සහ dependencies පරීක්ෂා කර බලා අපට ස්ථාපනය කරන්න අවශ්‍ය මෘදුකාංගය ඒ අනුව සකස් කර ගැනීම. හැබැයි වැඩේට ටික වෙලාවක් ගත වෙනවා. තිරයේ දිස් වෙන්නෙ පරීක්ෂාවන් එකින් එක නිම වෙන අන්දම. කිසිදු දෝෂ පණිවුඩයකින් තොරව වැඩේ අවසාන වුණා නම් ඊළඟ පියවරට යන්න පුළුවන්. බොහෝ විට dependency/ පූර්ව අවශ්‍යතා පිළිබඳ අවුලක් හැර වෙනත් අවුලක් නම් ඇති වෙන්නෙ නැහැ. එහෙම අවස්ථාවකදි Google ගෙන් උදව්වක් ගන්න තමයි සිද්ධ වෙන්නේ. නැතිනම් README/ INSTALL ගොනු නැවත හොඳින් කියවන්න. විසඳුම බොහෝ දුරට එහි තිබෙන්න පුළුවන්.

ඊළඟට කියලා තියෙන්නෙ make විධානය දෙන්න කියලා.

$ make

make විධානයෙන් කරන්නේ අපි මුලින් සිදු කළ වින්‍යාසගත කිරීම (configuration) අනුව සහ පැකේජයේ අඩංගු Makefile ගොනුවේ තියෙන උපදෙස් මාලාව අනුව මූල කේත පරිගණකයට තේරුම් ගත හැකි ආකාරයට හැරවීම හෙවත්, සම්පාදනය (compilation). මේකටත් තරමක වෙලාවක් ගත වෙනවා. ඒ කාලය මෘදුකාංගය මත තීරණය වෙන එකක්. කිසිදු දෝෂ පණිවුඩයකින් තොරව වැඩේ අවසාන වුණා නම් ඊළඟ පියවරට යන්න පුළුවන්. එහෙම නොවුණොත් Google ගෙන් උදව්වක් ගන්න තමයි සිද්ධ වෙන්නේ. නැතිනම් README/ INSTALL ගොනු නැවත හොඳින් කියවන්න. විසඳුම බොහෝ දුරට එහි තිබෙන්න පුළුවන්.

දී ඇති INSTALL ලියමනේ හැටියට ඊළඟට යෙදිල තියෙන වැදගත් කාරිය make install. දැන් පැහැදිලියිනේ අපට ඉතුරු වෙලා තියෙන එකම වැඩේ ස්ථාපනය කිරීම! :)

ස්ථාපනය සිදු කළ යුත්තේ root පරිශීලක ලෙස.

$ su -c "make install"

කැමති නම් make clean පාවිච්චි කරලා අපි මෙතෙක් වෙලා යකා නටපු source ඩිරෙක්ටරිය සුද්ධ පවිත්‍ර කරලා දාන්නත් පුළුවන්. ;)

$ make clean

දැන් වැඩේ අහවරයි. කරන්න තියෙන්නේ nmap වලින් වැඩ කරන එක තමයි. :) (මම නං nmap පාවිච්චි කරන්නෙ අනුන්ගෙ ජාල audit කරන්න >:) ඒ නිසා පාවිච්චි කරන පිළිවෙළ කියන්නෙ නෑ. ඔය ළමයි එහෙම නරක වැඩ කරන්න එපා හොඳේ...)

MISSION COMPLETE!

---

ඔය ලිව්වේ එක මෘදුකාංගයක් ගැන සරල උදාහරණයක්. තව විවෘත කේත මෘදුකාංග කොයි තරම් තියෙනවද? ඒ බොහොමයකදි පාවිච්චි වෙන්නෙ මම මේ විස්තර කළ සරල රටාව.

ම්හ්... මට අහන්න අතමක වුණා.... මේක සංකීර්ණ නැහැනේ...? ;) සංකීර්ණයි කියන්න පුළුවන් කේස් එකකදි, වැඩිම වුණොත් configure පියවරේදි ටිකක් දිග command එකක් ටයිප් කරන්න වෙයි, මේ වගේ:

./configure --prefix=/usr/share/nmap-tools

ඉතිං... තව සාකච්ඡා කළ යුතු දෙයක් තියෙනවනං... comment එකක් දාන්න... නැත්තං මේල්ටු:info[at]shaakunthala.com

---

මේ ලිපිය ලියලා ටික කලක් තිස්සේ පළ නොකර තිබුණේ රසකතා බ්ලොග් පෝස්ට් එකක් දාන්න හිතුණු නිසා. ඒ අතරේ අපේ තවත් බ්ලොග් සගයෙකුගෙන් හොඳ ලිපියක් කියවන්න ලැබුණා. කියවන්න -- බඩී සහ බිංකු සමග: උබුන්ටු මෘදුකාංග ස්ථාපනය සහ රිපොසිටරීස්.

ලිනක්ස්/ වින්ඩෝස්/ ඕන OS එකක් එක්ක වැඩ කරන්න නිදහස් මෘදුකාංග ලෝඩ් එකක් හොයාගන්න පුළුවන් මෙතනට ගියොත්. :)

කැපූ කෙස්ස ගැන රස කතා

දිගින් දිගටම ලිනක්ස් ගැනයි අරකයි මේකයි කියවලා කස්ටියට එපා වෙලත් ඇතිනේ.... ඉඳ හිට දවසකවත් පොඩි ආතල් එකක් තියෙන්න එපායැ; නැද්ද මං අහන්නෙ? ;)

මම කාලයක් කොණ්ඩේ වවාගෙන හිටියනේ... රොක් \m/ හෙවි මෙටල් ශෛලිය සහ සංගීතය ගැන තියෙන අසීමිත උණත් එක හේතුවක් තමා... (*) . ඒ දවස් වල බස් එකේ යද්දි මාරු කාසි නැති වෙලාවට කොන්දොස්තර පූසා වගේ, රුපියල් හයේ දුර යන්න පණහෙ නෝට්ටුවක් දික් කළත් අනම් මනම් ලොකු ටෝක් නැතුව හරියට ගානට ඉතුරු දෙනවා. >:)

මේ ලියමන මම නිකං විහිළුවට වගේ වෙච්ච පොරොන්දුවක්. මේ වගේ තව සිද්ධි කීපයක්ම තියෙනවා කියන්න. =))

---

අපේ නෑදෑ ගෙදරක් තියෙනවා තංගල්ලේ. කලක ඉඳලා එහේ යන්න තිබුණු අවශ්‍යතාව අන්තිමේ ඉටු කරගත්තේ වෙසක් පෝය දවසේ. කාටත් නිවාඩු දවස නොවැ. ඉතින් ගිහිල්ලා කාරිය කස්ටිය කතා බහ කරලා කාලා බීලා ඉන්න අතරෙ මට ඕනැ වුණා වෙරළ පැත්තෙ ටිකක් ඇවිදින්න යන්න.

තංගල්ලෙ මුහුදු වෙරළ ඉතාම සුන්දරයි. ඊට වඩා ලස්සන මුහුදු වෙරළක් මම දැක්ක එකම තැන නිලාවේළිය. ඉතිං 'බීච්' යන්න මම සපත්තු දෙක ගලවලා, ඇඳගෙන හිටපු ඩෙනිමත් දණිසට වෙනකම් නවාගෙන පාර දිගේ ඇවිදගෙන යනවා. ෂර්ට් එකත් කට්ට කළුයි. පිට මැද්දට වැටුණු දිග කොණ්ඩෙයි.

මේ වෙසක් පෝය දවසනේ... ඉතිං එක එක පළාත් වල කොල්ලො ගැන්සි සෙට් වෙලා ට්‍රිප් යනවා. යන්නෙ ආතල් එකටත් එක්ක ලෑන්ඩ් මාස්ටර් වගේ පොඩි පොඩි වාහන වලින්. ඔහොම යන එක සෙට් එකක් අමුතු විධියට පොඩි සද්දයක් කරාපි! :-"

"ආ... ආ...."

ඉතිං මාත් එකපාරටම හැරිල බැලුව මොකද සීන් එක කියල (ඇත්තටම මාත් කල්පනා කළේ සුන්දර යුවතියක් එහෙම ඒ පැත්තෙ හිටියනං පොඩි wink :-" පාරක් එහෙම දාන්න :P ). එතකොටම සද්දෙ නතර වුණා. ඔක්කොම තක්බීර් වෙලා වගේ මං දිහා බලං ඉන්නවා. හරියට දැං කුඩු ගහපු වඳුරො ටිකක් වගේ. මේ මොකො!?? :-O

ටික වෙලාවක් යද්දි තමයි මට සීන් එක තේරුණේ. බීච් යන්න ඕන නිසා දණිසට වෙනකම් නවපු ඩෙනිම මුන්ට පෙනිල තියෙන්නෙ 'ත්‍රී ක්වාටර්' එකක් වගේ. ඒ මදිවට පිට මැද්දට වැටුණු දිග වරලස! තංගල්ල වගේ ගම් පළාත් වල නෑ නොවැ කොළඹ පොෂ් වෙන්න දඟලන කෙල්ලෝ කරන එක එක ෆැෂන්. ඒක තමයි මුන් ටික නිකං තොප්පි වෙළෙන්දා දැක්ක වඳුරො ටික වගේ ෆෝම් වෙලා තියෙන්නෙ. මුං ටික මගේ මූණ දැකල එකපාරටම අන්දමන්ද වුණේ මූණෙ තිබ්බ පත රැවුල නිසා. හොඳ වෙලාවට මං ඒක කැපුවෙ නැත්තෙ. =)) =)) =))

---

ඊළඟ සිද්ධිය වුණේ සඳුද දවසක උදේ දුම්රියෙන් කොළඹ එද්දි. මම සාමාන්‍යයෙන් යන්නෙ එන්නෙ සමුද්‍රදේවියේ. එදා ටිකක් කලින් ඇහැරුණු නිසා ඊට කලින් තියෙන බලවේග කට්ටල දුම්රියෙන් ('ගෝල් ට්‍රේන්' එක) ආවේ.

කට්ටිය දන්නව ඇතිනේ... බලවේග කට්ටල දුම්රිය මැදිරි වල ආසන තියෙන්නේ දික් අතට. ඒ කියන්නේ වාඩි වෙන අය වාඩි වෙන්නෙ දුම්රිය මැදිරි ජනේල වලට පිටුපාල. ඉතින් වැඩිය සෙනග නැති නිසා මටත් වාඩි වෙලා යන්න චාන්ස් එකක් හම්බ වුණා.

මේ දුම්රිය කොස්ගොඩ දුම්රිය ස්ථානයෙ නවත්තල තියෙද්දි ගාල්ල පැත්තට යන තවත් බලවේග කට්ටල දුම්රියක් එතනින් මාරු වෙනව. ඒ අනෙක් දුම්රියත් මම ගමන් කළ දුම්රියත් ටිකක් වෙලා කොස්ගොඩ නතර කරල තියෙනව. මෙන්න ඒ වෙලාවෙ එක පාරටම මට හරියටම පිටුපසින්, ඒ කියන්නෙ අනිත් දුම්රිය තියෙන පැත්තෙන් කටහඬක් ඇහෙනව.

"ඩබ්ලිව් ඩබ්ලිව් ඩොට් නෙට් ෆෝරම් ඩොට් එල් කේ. අයෑම් අ මෙම්බර් ආන්ට් යූ"

ඈ යකෝ... ඒ මම ඇඳගෙන ඉන්න ටී ෂර්ට් එකේ පිටේ ගහල තියෙන එකනේ? මේ යකා මොකද ඒක සද්දෙට කියවන්නේ....?? :-?

උදේ පාන්දර හිමිදිරි නිදිමතේ මට සීන් එක හරියට මීටර් වුණේ නෑ. දුම්රිය හෙමින් ඉදිරියට ඇදෙන අතරේ ටියුබ් ලයිට් පත්තු වුණා. ~X(

අපරාදේ... සිරා බයිටක් දෙන්න තිබ්බ චාන්ස් එක. :( මීට වඩා හොඳයි සම්පත් බැංකුව වගේ හෙට දින එළිය කළා නං! :))

---

ඉතින් ඔය වගේ කොණ්ඩෙ නිසා ආතල් සීන් තව තව තියෙනවා... ඒවට වැය කරන්න ඒ තරම් වෙලාවක් නැති නිසා ලියන්නෙ නෑ. මගේ නම -- ශාකුන්තල, අමුතු නමක් නිසා වක්කඩ කැඩුවා වගේ Facebook එකෙන් යාළු request ආපු හැටි... තව තව රස කතා ගොඩයි. ඒව ගැන වෙන ම දවසක ලියන්නං... අදට ආයුබෝ.... buona notte......!